Wymagania edukacyjne z przedmiotu
fizyka dla klasy 7 szkoły podstawowej
program Fizyka w szkole podstawowej, wydawnictwo Operon
|
Temat (rozumiany jako lekcja) |
Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca) Uczeń: |
Wymagania podstawowe (ocena dostateczne) Uczeń: |
Wymagania rozszerzające (ocena dobra) Uczeń: |
Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra) Uczeń: |
Wymagania wykraczające (ocena celująca) Uczeń: |
|
Dział I. Wiadomości wstępne |
|||||
|
1. Czym zajmuje się fizyka?
Podstawowe pojęcia fizyczne |
– zna zasady BHP i regulamin pracowni fizycznej – wie, czym się zajmuje fizyka – zna i rozumie pojęcie ciała fizycznego, substancji i
materii |
– umie odróżnić ciało fizyczne od przedmiotu – rozumie zakres znaczeniowy słowa fizyka |
– umie wymienić różnice między
zjawiskiem fizycznym a wielkością fizyczną oraz między prawem a zasadą i
między hipotezą a teorią |
– umie
wyjaśnić, jak powstaje teoria |
– umie wyjaśnić, że cały wszechświat
zbudowany jest z materii |
|
2. Wielkości fizyczne. Jednostki
niektórych wielkości |
– zna przyrządy służące do pomiaru czasu i długości – zna podstawowe jednostki długości, masy i czasu w
układzie SI |
– umie wymienić wielkości wektorowe i skalarne – umie odróżnić zjawiska fizyczne – umie wskazać przykłady ciał fizycznych i substancji (materii) |
– umie zastosować jednostki i
tworzyć ich wielokrotności i podwielokrotności oraz tworzyć ich nazwy przez
dodawanie odpowiednich przedrostków |
– umie przedstawić graficznie i
zapisać wielkość wektorową – umie przeliczać jednostki czasu,
długości i masy |
– potrafi tworzyć wielokrotności
dowolnych jednostek przez dodawanie przedrostków do podstawowych jednostek |
|
3. Pomiar i niepewność
pomiaru |
– zna podstawowe
jednostki długości, masy i czasu w układzie SI – wie, że w układzie SI
długość mierzymy w metrach, masę w kilogramach, a czas w sekundach |
– umie zdefiniować wartość średnią mierzonej wielkości – umie odczytać mierzone
wielkości – wie i rozumie, że nie
ma wyników „idealnych” – definiuje pojęcie
niepewności pomiarowej – definiuje dokładność
pomiaru |
– umie zdefiniować
pojęcia: niepewność bezwzględna i względna – umie zapisać wartość
mierzoną z uwzględnieniem niepewności pomiarowej |
– umie wyznaczać
objętość brył nieregularnych oraz objętość prostopadłościanu |
– umie dokonać pomiaru dowolnej
wielkości i obliczyć niepewność względną |
|
Dział II. Ruch |
|||||
|
1. Pojęcie ruchu |
– zna definicję i
przykłady ruchu – wskazuje poruszające
się ciało i układ odniesienia, w którym to ciał się porusza – rozróżnia pojęcia toru
i drogi – podaje przykłady
ruchów prostoliniowych i krzywoliniowych |
– umie podać przykłady
potwierdzające względność ruchu – umie podać definicję
ruchu – wie, że ze względu na
tor rozróżniamy ruchy prostoliniowe i krzywoliniowe |
– rozumie pojęcie
względności ruchu – wyjaśnia, co oznacza
względność ruchu |
– wskazuje dla każdego
ciała układ odniesienia, względem którego to samo ciało jest w ruchu bądź w
spoczynku |
– umie wyjaśnić, że nie ma ruchu
absolutnego i nie ma spoczynku absolutnego |
|
2. Badanie ruchu |
– zna definicję ruchu
jednostajnego prostoliniowego oraz podaje przykłady takiego ruchu – wymienia własności
ruchu jednostajnego – zna najczęściej
stosowane jednostki, czyli: |
– umie obliczać wartość prędkości
w prostych przykładach – umie mierzyć drogi
przebyte w równych odstępach czasu i na tej podstawie obliczać wartość
prędkości – umie na podstawie znajomości drogi przebytej w jednostce czasu obliczać
drogę przebytą w dowolnym czasie |
– rozpoznaje ruch
jednostajny prostoliniowy – zapisuje równanie
drogi w ruchu jednostajnym prostoliniowym – znając prędkość,
potrafi obliczyć drogę przebytą w czasie |
– odczytuje drogę przebyta w dowolnym przedziale czasu z wykresu s(t) – przelicza jednostki prędkości |
– na podstawie uzyskanych pomiarów wykonuje wykres s(t) i oblicza wartość
prędkości ciała |
|
3. Przemieszczenie . Prędkość |
– zna definicję wektora
przemieszczenia – podaje cechy wektora
prędkości – na podstawie długości
wektora przemieszczenia wyznacza drogę przebytą przez ciało w ruchu
prostoliniowym |
– umie rysować wektor przemieszczenia – określa wektor
prędkości w ruchu jednostajnym prostoliniowym – określa cechy wektora przemieszczenia |
– umie obliczyć wartość
prędkości średniej na podstawie znajomości czasu i długości wektora
przemieszczenia |
– uzasadnia, dlaczego
długość wektora przemieszczenia jest mniejsza lub równa drodze – stosuje wzór |
– oblicza czas ruchu ciała, znając jego prędkość i drogę, z zastosowaniem
proporcji |
|
4. Wykresy i
tabele jako sposób opisu ruchu |
– mierzy drogę i czas
ruchu ciał – wskazuje pole pod wykresem v(t) równe liczbowo drodze przebytej przez ciało |
– umie zapisać wyniki
pomiarów w podanej tabeli – umie narysować układ współrzędnych i zaznaczyć na nim otrzymane wyniki
pomiarów |
– umie narysować wykresy
s(t) i v(t) na podstawie otrzymanych
pomiarów – umie obliczyć drogę i wartość prędkości na podstawie wykresów |
– wie, że im większy kat
nachylenia wykresu s(t) do osi czasu, tym
większa prędkość ciała w ruchu jednostajnym |
– na podstawie wykresów s(t) dla rożnych
poruszających się ciał klasyfikuje prędkości tych ciał |
|
5. Ruch zmienny
prostoliniowy |
– zna definicję ruchu
jednostajnie przyspieszonego – rozróżnia ruchy
jednostajne i niejednostajne – odróżnia ruch
przyspieszony od opóźnionego |
– umie obliczyć średnią
wartość prędkości w ruchu zmiennym; – określa przyrosty
wartości prędkości w jednakowych odstępach czasu dla ruchu jednostajnie
przyspieszonego po linii prostej. |
– umie rysować wykresy v(t) w ruchu jednostajnie
przyspieszonym prostoliniowym – umie zapisać równanie
drogi w ruchu jednostajnie przyspieszonym bez prędkości początkowej |
– określa przyrosty
przebytej drogi w jednakowych odstępach czasu dla ruchu jednostajnie
przyspieszonego po linii prostej |
– umie określić rodzaj ruchu zmiennego na podstawie znajomości dróg
przebytych w określonych równych przedziałach czasu |
|
6. Ruch
jednostajnie przyspieszony prostoliniowy |
– zna podstawowe cechy
ruchu jednostajnie przyśpieszonego – określa przyspieszenie
jako wielkość wektorową |
– umie zdefiniować
przyspieszenie i zapisuje jednostkę zgodną z układem SI – podaje definicję ruchu
jednostajnie przyspieszonego po linii prostej |
– na podstawie wykresów
umie v(t) wskazać ciało, dla którego
prędkość wzrasta najszybciej – określa zależność
wartości prędkości od czasu dla ruchu jednostajnie przyspieszonego |
– umie obliczyć wartość
przyspieszenia z wykresu v(t) – umie wyznaczyć wartość
prędkości średniej w ruchu jednostajnie zmiennym |
– umie obliczać każdą wielkość z wyrażenia definiującego przyśpieszenie |
|
7. Droga i
prędkość w ruchu prostoliniowym jednostajnie przyspieszonym |
– określa drogę przebytą
w ruchu jednostajnie przyspieszonym jako proporcjonalną do kwadratu czasu
trwania tego ruchu – rysuje wykres v(t) dla ruchu jednostajnie
przyspieszonego |
– odczytuje z wykresu v(t) wartość prędkości
chwilowej i przyrost prędkości – oblicza drogę z
wykresu v(t) |
– umie obliczać wartość
przyspieszenia z wykresu v(t); – umie rozwiązywać
typowe zadania graficzne i rachunkowe |
– odróżnia prędkość
chwilową od prędkości średniej w ruchu jednostajnie zmiennym – stosuje wzór |
– umie obliczać drogę, wartość prędkości, czas i przyspieszenie z wzorów |
|
8. Ruch
jednostajnie opóźniony prostoliniowy |
– rozpoznaje ruch
opóźniony – określa odcinki drogi przebywanej w ruchu jednostajnie opóźnionym w
kolejnych równych odstępach czasu jako coraz krótsze |
– określa, że w ruchu
jednostajnie opóźnionym w równych odstępach czasu prędkość maleje zawsze o tę
sama wartość |
– rysuje wykres v(t) dla ruchu jednostajnie
opóźnionego – oblicza drogę w ruchu jednostajnie opóźnionym z wykresu v(t) |
– odczytuje prędkość i
opóźnienie z wykresów zależności v(t) – oblicza wartość opóźnienia z wykresu v(t) |
– oblicza drogę z wzoru:
– umie wyjaśnić, dlaczego w ruchu jednostajnie opóźnionym przyśpieszenie
jest ujemne |
|
9. Ruch jednostajny po okręgu (nieobowiązkowo) |
– potrafi odróżnić ruch po okręgu od innych ruchów krzywoliniowych – podaje przykłady ruchów po okręgu |
– wymienia podstawowe
cechy ruchów po okręgu – potrafi wyodrębnić
ruch jednostajny po okręgu i podać jego definicję – wie, co to jest okres
i częstotliwość w ruchu jednostajnym po okręgu |
– oblicza wartość
prędkości w ruchu jednostajnym po okręgu – oblicza częstotliwość
i okres w tym ruchu |
– oblicza drogę w ruchu
po okręgu – wie, że przyśpieszenie
w ruchu jednostajnym po okręgu jest skierowane zawsze do środka okręgu |
– umie wskazać siły powodujące ruch po okręgu |
|
10–11. Powtórzenie i pogłębienie
wiadomości o ruchu |
– stosuje zdobytą wiedzę do rozwiązywania prostych problemów |
– stosuje opanowaną wiedzę do rozwiązywania prostych zadań rachunkowych |
– umiejętnie stosuje wiadomości do rozwiązywania typowych zadań i
problemów |
– samodzielnie rozwiązuje typowe zadania i problemy |
– samodzielnie rozwiązuje zadania i problemy typowe i nietypowe |
|
Dział III. Siły |
|||||
|
1. Pojęcie siły |
– zna jednostkę siły 1 N – podaje przykłady
działania sił |
– umie zdefiniować siłę – potrafi posługiwać się
siłomierzem – wie, że siły występują
parami |
– wie, że z działaniem siły związane są co najmniej dwa ciała: źródło
siły i obiekt działania siły |
– potrafi wymienić
skutki działania sił – potrafi udowodnić, że siła
jest wektorem |
– umie zbudować
siłomierz i zmierzyć siłę |
|
2. Składanie
sił |
– wymienia rodzaje
oddziaływań – wymienia skutki
oddziaływań – wskazuje wzajemność
oddziaływań i do ich opisu używa pojęcia siły |
– wyjaśnia, że
oddziaływania mogą być bezpośrednie i pośrednie – wymienia rodzaje oddziaływań
pośrednich |
– opisuje wektorowe
cechy siły – wyznacza siłę równoważącą – wymienia skutki
oddziaływań i ilustruje je przykładami |
– wyznacza wypadkową sił o tych samych kierunkach |
– graficznie znajduje
wypadkową sił o różnych kierunkach (zbieżnych) |
|
3. Opory ruchu. Tarcie |
– zna różne rodzaje
oporów ruchu występujące w różnych ośrodkach – wymienia przyczyny
istnienia siły tarcia – wymienia sposoby
zmniejszania siły tarcia |
– zna mechanizm
powstawania siły tarcia – wie, że siła nacisku
jest zawsze prostopadła do powierzchni |
– wie, że siła tarcia
nie zależy od prędkości poruszających się ciał – wie, że tarcie nie
zależy od wielkości powierzchni stykających się ciał |
– umie określić związek
między wartością siły tarcia a wartością siły nacisku – umie wyjaśnić,
dlaczego tarcie statyczne jest większe od tarcia dynamicznego |
– umie doświadczalnie udowodnić, że
tarcie statyczne jest większe od kinetycznego – umie obliczać tarcie i wszystkie
składniki wzoru: T = f Fn |
|
4. Pierwsza zasada dynamiki |
– wymienia przykłady
sytuacji, w których na ciało działają równoważące się siły – podaje treść pierwszej
zasady dynamiki |
– wyjaśnia zachowanie
się ciała będącego pod działaniem równoważących się sił – stosuje pierwszą
zasadę dynamiki w typowych sytuacjach |
– wyjaśnia, na czym
polega bezwładność – określa masę ciała jako miarę jego bezwładności – wymienia siły działające na ciało poruszające się ruchem jednostajnie
prostoliniowym |
– wymienia przykłady sytuacji potwierdzających pierwszą zasadę dynamiki |
– potrafi doświadczalnie uzasadnić
słuszność pierwszej zasady dynamiki – rysuje wszystkie siły działające
na ciało poruszające się ruchem jednostajnym prostoliniowym |
|
5. Druga zasada dynamiki |
– potrafi doświadczalnie
wykazać, że ruch zmienny jest spowodowany działaniem siły niezrównoważonej – formułuje treść drugiej zasady dynamiki |
– określa związek między
kierunkiem i zwrotem przyspieszenia a kierunkiem i zwrotem siły – zapisuje treść drugiej
zasady dynamiki wzorem matematycznym – podaje definicję
jednostki siły w układzie jednostek SI |
– zapisuje wymiar
jednostki 1 N na podstawie drugiej zasady dynamiki – oblicza wartość siły,
gdy zna masę ciała i przyspieszenie |
– wyjaśnia, co to
znaczy, że siła działająca wynosi 1 N – stosuje drugą zasadę dynamiki do rozwiązywania zadań |
– umie rozwiązywać nietypowe zadania
z wykorzystaniem drugiej zasady dynamiki |
|
6. Swobodny spadek ciał. Ciężar |
– wie, że w próżni
wszystkie ciała spadają swobodnie z tym samym przyspieszeniem – podaje wartość
przyspieszenia grawitacyjnego na powierzchni naszej planety |
– oblicza ciężar ciała,
gdy zna jego masę – wskazuje, że
przyspieszenie ciał spadających swobodnie nie zależy od ich ciężaru – wskazuje różnicę
między masą a ciężarem |
– stosuje wzory na drogę
i prędkość w ruchu jednostajnie zmiennym do obliczeń w swobodnym spadku – oblicza czas spadania,
znając wysokość spadku |
– umie udowodnić
niezależność przyspieszenia g od masy spadającego
ciała – podaje interpretację przyspieszenia grawitacyjnego |
– umie rozwiązywać typowe i
nietypowe zadania z wykorzystaniem praw swobodnego spadku |
|
7. Trzecia zasada dynamiki |
– zna treść trzeciej
zasady dynamiki – określa cechy sił
wzajemnego oddziaływania |
– umie wyjaśnić pojęcia
sił akcji i reakcji – wie, że w wyniku oddziaływań ciało o większej masie uzyskuje mniejszą
prędkość |
– graficznie ilustruje
trzecia zasadę dynamiki – doświadczalnie
uzasadnia słuszność trzeciej zasady dynamiki |
– umie zastosować treść
trzeciej zasady dynamiki do rozwiązywania zadań |
– umie zapisać trzecią
zasadę dynamiki wektorowo – rozwiązuje nietypowe zadania |
|
8. Pęd
ciała. Zasada zachowania pędu (nieobowiązkowo) |
– zna definicję pędu – zna jednostkę pędu w układzie jednostek SI |
– umie określić pęd jako
wielkość wektorową – wymienia przykłady
stosowania zasady zachowania pędu |
– oblicza wartość pędu z
wyrażenia – zna i rozumie treść
zasady zachowania pędu – stosuje zasadę zachowania pędu do opisu typowych
sytuacji |
– wprowadza pojęcie pędu na podstawie drugiej i trzeciej zasady dynamiki |
– stosuje zasadę zachowania pędu do
rozwiązywania problemów i zadań |
|
9–10. Powtórzenie i utrwalenie
wiadomości o siłach |
– uczestniczy w podsumowaniu
wiadomości o siłach |
– aktywnie uczestniczy w utrwalaniu
wiadomości o siłach |
– aktywnie uczestniczy w
rozwiązywaniu prostych zdań |
– aktywnie uczestniczy w
rozwiązywaniu typowych zadań |
– aktywnie uczestniczy w
rozwiązywaniu trudnych problemów i nietypowych zadań |
|
Dział IV. Energia i jej rodzaje |
|||||
|
1. Praca mechaniczna |
– zna definicję i jednostkę
pracy w układzie jednostek SI – wie, kiedy w sensie
fizycznym wykonywana jest praca |
– wie, że wartość pracy
mechanicznej obliczamy z wzoru – podaje i używa
jednostki wielokrotne pracy |
– umie obliczyć każdą
wielkość z wyrażenia – wie, że wzór na pracę
mechaniczną dotyczy tylko przypadku zgodności zwrotów i kierunków wektorów
przemieszczenia i wektora siły |
– rozwiązuje problemy z
zastosowaniem wzoru na obliczenie pracy |
– rozwiązuje problemy i zadania
nietypowe z zastosowaniem wzoru na pracę |
|
2. Moc. Jednostki mocy |
– zna definicję mocy – definiuje jednostkę
mocy w układzie jednostek SI |
– oblicza moc, znając
wartość pracy i czas jej wykonania – klasyfikuje pracę i moc do wielkości skalarnych |
– oblicza wszystkie
wielkości z wyrażenia |
– przelicza jednostki
mocy i pracy |
– stosuje poznane wzory na pracę i
moc do rozwiązywania zadań nietypowych |
|
3. Energia i jej
rodzaje |
– zna jednostki energii – podaje różne źródła energii |
– umie podzielić źródła
energii na odnawialne i nieodnawialne – podaje przykłady źródeł odnawialnych i nieodnawialnych |
– wie, kiedy ciało
posiada energię – wymienia rodzaje energii |
– ocenia niebezpieczeństwa wynikające ze stosowania rożnych źródeł energii |
– umie uzasadnić potrzebę stosowania
odnawialnych źródeł energii |
|
4. Energia
mechaniczna |
– zna i potrafi wymienić
rodzaje energii mechanicznej – definiuje jednostkę energii w układzie jednostek SI |
– wymienia przykłady
ciał mających energię potencjalną ciężkości, energię potencjalną sprężystości
i energię kinetyczną |
– wyjaśnia, w jaki sposób ciało uzyskuje lub traci energię mechaniczną |
– omawia związek
pomiędzy zmianą energii mechanicznej a wykonaną pracą |
– umie doświadczalnie uzasadnić, że
ciała posiadające energię mogą wykonać pracę |
|
5. Energia potencjalna ciężkości i
energia potencjalna sprężystości |
– zna definicję energii
potencjalnej ciężkości – podaje przykłady ciał
posiadających energię potencjalną ciężkości |
– oblicza wartość
energii potencjalnej ciężkości, znając masę ciała oraz wysokość, na której
ciało się znajduje – podaje definicję
energii potencjalnej sprężystości |
– stosuje do obliczeń wyrażenie |
– wyjaśnia pojęcie
względności wartości energii potencjalnej ciężkości |
– wyjaśnia, na czym
polega fakt, że energia potencjalna jest energią układu ciał |
|
6. Energia
kinetyczna |
– zna definicję energii
kinetycznej – podaje przykłady ciał posiadających energię kinetyczną |
– zna wielkości
fizyczne, od których zależy energia kinetyczna |
– oblicza wartość
energii kinetycznej, gdy znana jest masa ciała oraz jego prędkość |
– stosuje do obliczeń wyrażenie – uzasadnia, że zmiana
energii jest równa wykonanej pracy |
– potrafi uzasadnić słuszność
wyrażenia na energię kinetyczną |
|
7. Zasada
zachowania energii mechanicznej |
– opisuje fakt, że jeden
rodzaj energii może zamienić się w inny – omawia przemiany
energii na przykładzie spadającej swobodnie piłki |
– zna treść zasady zachowania energii mechanicznej – podaje przykłady stosowania zasady zachowania energii |
– rozwiązuję typowe zadania rachunkowe z zastosowaniem zasady zachowania
energii mechanicznej |
– umie objaśnić zasadę
zachowania energii mechanicznej na przykładzie wahadła matematycznego |
– rozwiązuje problemy z wykorzystaniem zasady zachowania energii
mechanicznej |
|
8. Maszyny
proste: dźwignia dwustronna, kołowrót i blok stały (nieobowiązkowo) |
– wie, że maszyny proste
nie zmniejszają pracy, ale ułatwiają jej wykonanie – wyjaśnia, na czym
polega istota działania maszyn prostych – wyjaśnia, do czego
służy blok stały |
– wskazuje w otoczeniu
maszyny i urządzenia, w których zastosowana jest dźwignia dwustronna i
kołowrót – podaje warunek
równowagi dźwigni dwustronnej i kołowrotu |
– wyjaśnia zasadę
działania dźwigni dwustronnej i kołowrotu – opisuje podobieństwa i
różnice w działaniu kołowrotu i dźwigni dwustronnej |
– uzasadnia warunek
równowagi dźwigni dwustronnej – wyjaśnia mechanizm
działania bloku stałego – opisuje mechanizm działania dźwigni dwustronnej |
– stosuje dźwignię
dwustronną do wyznaczania masy ciał – umie uzasadnić warunek
równowagi dźwigni |
|
9–10. Powtórzenie i utrwalenie
wiadomości o energii |
– aktywnie uczestniczy w utrwalaniu
wiadomości o energii |
– aktywnie uczestniczy w utrwalaniu
wiadomości o energii |
– aktywnie uczestniczy w
rozwiązywaniu prostych zdań |
– aktywnie uczestniczy w
rozwiązywaniu zadań typowych |
– aktywnie uczestniczy w rozwiązywaniu
zadań typowych i nietypowych |
|
Dział V. Właściwości materii |
|||||
|
1. Jaka jest wewnętrzna struktura materii? |
–
zna podstawowe założenia teorii kinetyczno-cząsteczkowej budowy materii –
wie, że wszystkie substancje są zbudowane z atomów i cząsteczek |
– umie wymienić zjawiska
potwierdzające słuszność teorii kinetyczno-cząsteczkowej |
– wyjaśnia zjawisko
kontrakcji i dyfuzji – potrafi opisać, na czym polega zjawisko dyfuzji gazów, cieczy i ciał
stałych |
– wyjaśnia właściwości
gazów cieczy i ciał stałych na podstawie teorii kinetyczno-cząsteczkowej |
– dokonuje
doświadczalnej ilustracji zjawisk dyfuzji i kontrakcji – umie wyjaśnić, co to są i na czym
polegają ruchy Browna |
|
2. Siły międzycząsteczkowe |
– wie, że większość
substancji ma budowę krystaliczną – wymienia siły
działające między cząsteczkami |
– wie, że wartość sił
spójności zależy nie tylko od rodzaju cząsteczek, ale i od sposobu ułożenia
atomów w kryształach |
– wyjaśnia, dlaczego jedne ciecze zwilżają ścianki naczynia, a inne nie – potrafi wyjaśnić, dlaczego ciała stałe i ciecze są mało ściśliwe, a
gazy są ściśliwe |
– wyjaśnia, która ciecz tworzy menisk wypukły, a która menisk wklęsły |
– umie wyjaśnić, skąd się bierze
napięcie powierzchniowe w cieczy |
|
3. Masa i ciężar |
–
wie, że masę w układzie SI mierzymy w kilogramach i że do jej pomiaru służą
wagi –
wie, że wielokrotnością kilograma jest tona, a podwielokrotnością kilograma
jest gram |
–
wie, że masa jest miarą ilości substancji i że oznaczamy ją symbolicznie m – potrafi
przeliczyć jednostki masy –
wie, co to jest ciężar |
–
potrafi obliczyć ciężar, znając masę ciała – zna
jednostki ciężaru –
wie, że ciężar ciała zależy od przyśpieszenia ziemskiego, a masa nie |
–
umie wyjaśnić, jaka jest zależność między masą a ciężarem – rozwiązuje typowe zadania
rachunkowe |
– umie rozwiązywać zadania
rachunkowe i doświadczalne |
|
4. Wyznaczanie gęstości substancji |
– zna i rozumie pojęcie gęstości ciała – zna jednostki gęstości |
– umie
wyznaczyć masę ciała za pomocą wagi – potrafi zapisać pomiary w tabelce
z podaniem błędu pomiaru |
– umie wyznaczyć gęstość ciała o kształcie regularnym – potrafi obliczyć
gęstość ciała, znając masę i objętość |
–
umie obliczyć wartości średnie otrzymanych pomiarów i wpisuje je do tabelki z
uwzględnieniem błędu pomiarowego; –
ocenia, czy otrzymany wynik jest zgodny z wartością podaną w tabeli |
– umie przedstawić na wykresie
zależność masy ciała od jego objętości – umie rozwiązywać nietypowe zadania
z zastosowaniem poznanych wzorów |
|
5. Parcie i ciśnienie |
– wie,
że siła nacisku jest prostopadła do powierzchni –
wie, co to jest parcie – wie, że jednostką ciśnienia jest 1
Pa (paskal) |
– zna
jednostki będące wielokrotnościami Pascala – wie, jak obliczyć ciśnienie |
–
potrafi obliczyć ciśnienie, znając siłę nacisku i powierzchnię –
potrafi wyjaśnić, dlaczego stosujemy narty i łyżwy oraz dlaczego noże muszą
mieć cienkie ostrza |
–
potrafi podać sens fizyczny ciśnienia – stosuje do obliczeń wzór |
– potrafi obliczyć każdą wielkość z
wyrażenia – umie rozwiązać zadania
typowe i nietypowe |
|
6. Ciśnienie hydrostatyczne i atmosferyczne |
–
opisuje doświadczenia wykazujące istnienie ciśnienia hydrostatycznego –
potrafi nazwać urządzenia służące do mierzenia ciśnienia atmosferycznego –
wie, co to jest ciśnienie atmosferyczne |
–
wie, że ciśnienie cieczy rośnie wraz z głębokością –
potrafi objaśnić zasadę działania barometru |
–
potrafi obliczać ciśnienie hydrostatyczne –
potrafi uzasadnić, dlaczego największe zanurzenie człowieka w wodzie nie
powinno przekroczyć 30 m |
–
potrafi rozwiązywać problemy związane z ciśnieniem hydrostatycznym i
atmosferycznym –
potrafi doświadczalnie wykazać, od czego zależy ciśnienie hydrostatyczne |
–
potrafi doświadczalnie wykazać zależność ciśnienia hydrostatycznego od
głębokości –
umie wyjaśnić paradoks hydrostatyczny |
|
7. Prawo Pascala |
– wie, że ciśnienie wywarte na ciecz jest przenoszone we wszystkich
kierunkach bez zmiany wartości |
–
umie objaśnić prawo Pascala – zna
zasadę działania prasy hydraulicznej |
– wie, że prawo Pascala dotyczy cieczy i gazów – potrafi podać przykłady zastosowań prawa Pascala |
–
potrafi zastosować do obliczeń wyrażenie |
– potrafi objaśnić zasadę działania
układu hamulcowego samochodu – umie rozwiązywać zadania nietypowe
z zastosowaniem prawa Pascala |
|
8. Jakie siły działają na ciało zanurzone w cieczy? Prawo Archimedesa |
– zna
prawo Archimedesa i wie, że dotyczy ono cieczy i gazów –
wie, kiedy ciało tonie, a kiedy wypływa na powierzchnię |
–
wie, od czego zależy siła wyporu –
potrafi wyznaczyć siłę wyporu za pomocą siłomierza – wie, co nazywamy siłą wyporu i zna
kierunek działania siły wyporu |
–
umie obliczać siłę wyporu – potrafi przewidzieć zanurzenie
ciała w cieczy na podstawie gęstości cieczy i ciała |
–
umie wyjaśnić, dlaczego siła wyporu zależy od ciężaru wypartej cieczy –
potrafi obliczać siły wyporu działające na ciała zanurzone w płynach |
– umie rozwiązywać nietypowe zadania
rachunkowe i doświadczalne |